De Delftse schrijver Jan van der Mast heeft veel onderzoek gedaan naar en geschreven over het Delftse ondernemersechtpaar Jacques van Marken en Agneta Matthes. Hij publiceerde onder meer ‘Agneta’, ‘Jacques van Marken’ en ‘Het Agnetapark’.
In ‘Delftse Helden’ portretteert hij ruim dertig mensen uit de sociale omgeving van het echtpaar Van Marken – Matthes. De insteek die Van der Mast daarbij kiest is een wandeling over de Delftse begraafplaats Jaffa langs de graven van deze ‘Delftse Helden’ met als uitgangspunt het graf van het echtpaar zelf.
In onderstaande tabel worden de door Van der Mast beschreven ‘Delftse Helden’ weergegeven, met een link naar de betreffende persoon in de genealogische database in deze website.
| Delftse Held | Geboortejaar | Geboorteplaats | Toelichting |
|---|---|---|---|
| Jacobus Cornelis van Marken | 1845 | Dordrecht | oprichter en directeur van de Nederlandse Gist en Spiritusfabriek (later DSM) en van de Nederlandse Oliefabriek (later Calvé en Unilever) |
| Agneta Wilhelmina Johanna Matthes | 1847 | Amsterdam | oprichter en directeur van parfumfabriek Maison Neuve, echtgenote van Jacques van Marken |
| Jan Willem Frederik Matthes | 1814 | Amsterdam | scheeps-assuradeur in Amsterdam; investeerder in de projecten van schoonzoon Jacques van Marken |
| Sara Hendrina ter Meulen | 1823 | Amsterdam | schoonmoeder van Jacques van Marken |
| Lewis Cohen Stuart | 1827 | Den Haag | hoogleraar wiskunde en landmeetkunde aan de Koninklijka Academie in Delft; eerste directeur van de Polytechnische School in Delft |
| Jasper den Braanker | 1822 | Delft | timmerman, aannemer, brandmeester en bouwmeester |
| Hermann Vogelsang | 1838 | Minden (D) | hoogleraar mineralogie, geologie, mijnontginning en oaleontologie aan de Polytechnische School |
| Johannes Laurens Schouten | 1852 | Alphen | glazenier, maker van gebrandschilderde ramen |
| Jakob Kraus | 1861 | Groningen | hoogleraar waterbouwkunde aan de Polytechnische School |
| Frederika Magdalena Uithof | 1862 | Groningen | echtgenote van Jakob Kraus |
| Jan Hendrik Waszink | 1848 | Wijchen | huisarts in Delft, driecteur Oude- en Nieuwe-Gasthuis |
| Anna Maria Margaretha van der Chijs | 1814 | Delft | wereldreizigster, publiciste en sociaal hervormster |
| Lambertus Anthonij van Meerten | 1842 | Delft | industrieel en verzamelaar van kunst en antiek |
| Paulus Dominicus Constantius Tetar van Elven | 1823 | Antwerpen (B) | kunstschilder en verzamelaar van kunst en antiek |
| Willem Karel Samuel van der Mandele | 1843 | Delft | dijkgraaf van Delfland, wethouder van Delft, lid van Provinciale Staten |
| Karel Paul van der Mandele | 1880 | Delft | bankier in Rotterdam, zoon van Willem Karel Samuel van der Mandele |
| Bruno Evert Scheltema | 1854 | Nieuwkoop | huisarts in Delft |
| Frederik Willem Braat | 1822 | Delft | loodgieter en grondlegger van de Koninklijke Zinkfabriek F. W. Braat |
| Petrus Jacobus Kipp | 1808 | Utrecht | apotheker, wetenschapper, uitvinder en fabrikant |
| Johan Coenradus Boers | 1812 | Nijmegen | muzikant en componist |
| Carolina Henriëtte Bousquet | 1804 | Delft | hospita van Jacques van Marken; dochter van zeepfabrikant Isaac Bousquet |
| Adrien Huët | 1836 | Amsterdam | hoogleraar werktuigbouw op de Polytechnische School |
| Aart Zieren | 1827 | Kralingen | timmerman en opzichter |
| Roelof Coenraad Hamer | 1867 | Utrecht | directeur van Drukkerij Van Marken |
| Dirk Coster | 1887 | Delft | essayist, criticus en toneelschrijver |
| Herman François Waller | 1891 | Vrijenban | werkzaam bij de Gist; stimuleert onderzoek naar peniciline |
| François Gérard Waller | 1860 | Loenen | president-directeur van de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek N.V. |
| Dorothea Beatrix Diederika Vreede | 1863 | Delft | echtgenote van François Gërard Waller; moeder van Herman François Waller |
| Hugo Tutein Nolthenius | 1863 | Amsterdam | industrieel; onderdirecteur van de Nederlandse Oliefabriek en Calvé |
| Marie Georgina Cateau Wilhelmina van Nieuwenhuijsen | 1890 | Den Haag | schrijfster; bewoonster van het Agnetapark |
| Karel Pieter Hendrik Weijland | 1886 | Leiden | werknemer Gistfabriek; echtgenoot van Marie Nieuwenhuijsen |
| François Gerard Waller | 1895 | Vrijenban | industrieel; president-directeur Gistfabriek; zoon van François Gérard Waller en Dorothea Beatrix Diederika Vreede |
| Aline Jeanne Marie de Vries | 1901 | Harlingen | echtgenote van Frans Waller (geb. 1895) |
| Jacobus Johannes Vlek | 1832 | Leiden | jeneverstoker |
Jacques van Marken was oprichter en directeur van twee fabrieken in het noordwesten van de gemeente Delft: de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek (NG&SF, later onderdeel van DSM) en de Nederlandse Oliefabriek (NOF, later Calvé en onderdeel van Unilever). Eén van de vele sociaal vernieuwende elementen die Van Marken, samen met zijn vrouw, invoerde bij deze fabrieken was het uitgeven van een tijdschrift voor de werknemers van deze fabrieken: ‘De Fabrieksbode’.
In ‘De Fabrieksbode’ werd onder meer een In Memoriam gepubliceerd als er een werknemer was overleden. Vaak was dat In Memoriam geschreven door de directeur zelf. Jan van der Mast publiceert in ‘Delftse Helden’ een overzicht van de werknemers van de twee fabrieken, waarover in ‘De Fabrieksbode’ een In Memoriam is geschreven. Hieronder die lijst met steeds een link naar de betreffende persoon in de genealogische database in deze website.
| Naam | Geboortejaar | Geboorteplaats | Beroep |
|---|---|---|---|
| Jan Bloem | 1828 | Groningen | gistschepper |
| Jacobus Elzenaar | 1849 | Delft | gistperser |
| Jan Heijnis | 1851 | Vlaardingen | steenknecht |
| Leendert van Bemmel | 1822 | Nieuwenhoorn | zakkennaaier |
| Hendrik Groeneweg | 1856 | Berkel en Rodenrijs | tuinder |
| Cornelis Oversloot | 1854 | 's-Gravenzande | beslagkoker |
| Hendrik Casper de Bruijn | 1854 | Den Haag | koetsier |
| Samuel Laurens Meihuizen | 1845 | Delft | ondermeester in de mouterij |
| Johannes Mulder | 1829 | Delft | voorman van de zakkendragers |
| Dirk Bul | 1824 | Gouda | werkman |
| Roelof Coenbraad Hamer | 1867 | Utrecht | (hoofd-)redacteur De Fabrieksbode |
| Johannes Koolhoven | 1860 | Delft | |
| Pieter Lofvers | 1861 | Sappemeer | beambte landbouwafdeling |
| Reinder Gramsma | 1862 | Leeuwarden | letterzetter |
| Marinus Moor | 1863 | Rijswijk | werknemer NOF |
| Willem Keereweer | 1837 | Leiden | dirigent harmoniekapel NG&SF |
| Hendrik Bazuine | 1856 | Delft | beheerder spoelingschouw |
| Frederik Hendrik Bloem | 1869 | Delft | timmerman |
| Anthonie Christiaan Tapper | 1882 | Delft | zoon van Anthonie Christiaan Tapper, werkmeester |
| Jan de Vos | 1812 | Haarlem | meester molenaar |
| Jacob Ladestein | 1841 | Schiedam | machinist |
| Jacobus van der Meer | 1828 | Delft | timmerman |