| Aantekeningen |
- Artikel in 't Groentje - 1 juli 2009
HOUTEN – Ze groeiden op in Utrecht in de Jaffa- en Deliwijk, woonden op vele plekken in Nederland en streken op hun oude dag neer in Houten. Arie (1927) en Gerrie (1928) genieten al twintig jaar in Houten en hebben en hebben een boeiend leven achter de rug. Samen vierden ze afgelopen dinsdag 30 juni dat ze 60 jaar geleden trouwden.
In de oorlog leden ze, zoals iedereen boven de rivieren honger. Gerrie trok er met een vriendin uit de straat te voet op uit om eten te zoeken. Ze liepen in een week heen en weer naar Staphorst om eten te vinden. Het viel tegen, een paar aardappels en wat rogge en dat moesten ze dan nog verdelen over twee gezinnen. “Maar je was allang bij dat je wat had”, aldus Gerrie. Arie herinnert zich een aanslag door het verzet op de Jaffafabriek in Utrecht. Als represaillemaatregel haalden de Duitsers vier gevangenen uit de gevangenis en schoten die bij de ingang van de fabriek neer. Ze lieten deze mensen een paar dagen liggen zodat iedereen het kon zien. “Dat beeld maakt wel indruk op me”. De Duitsers kwamen hem en zijn vader op een nacht halen om in Duitsland te gaan werken. Maar Arie was erg ziek op dat moment, ze lieten hem liggen. Na de oorlog sloten zowel Arie als Gerrie zich aan bij de AIC, een socialistische jeugdorganisatie. Daar leerden zij elkaar kennen. Deze organisatie was tijdens de oorlog verboden. Het stelde zich tot doel om jeugd uit het arbeidersmilieu kennis te laten maken met kunst, cultuur en natuur. Arie: “Ik was nog nooit in een museum geweest en nu gingen we met elkaar op de fiets overal naartoe, soms helemaal naar Amsterdam, We gingen naar de schouwburg, naar concerten, van alles”.
Gerrie genoot ook van de danslessen en nog steeds beoefend zij het volksdansen. In 1959 werd het AIC opgeheven omdat jongeren uit allerlei milieus de gelegenheid hadden om te reizen, te studeren en zich te ontwikkelen. De vakantieoorden van het AIC werden uiteindelijk overgenomen door De Paasheuvelgroep die deze oorden nu beheert. Arie werd gevraagd om mee te draaien in het bestuur en is jaren voorzitter geweest en nu zelfs erevoorzitter. Eén van de huizen op de gronden van de Paasheuvelgroep
in Vierhouten is inmiddels naar hem vernoemd. Hier zal ook het 60-jarig huwelijksfeest plaatsvinden. Gerrie werkte tot haar trouwen bij een gezin waarvan de vader afgevoerd was in de oorlog. Gerrie: “hij zat in het verzet en kwam niet meer terug”. Op 30 juni 1946 trouwden Arie en Gerrie en gingen zoals gebruikelijk was in die tijd van woningnood ‘inwonen’ bij de familie van Gerrie in huis. “We hebben vijf jaar ingewoond en onze oudste zoon is in die tijd geboren.” Ze kregen twee zoons en hebben inmiddels vier leinzoons.
Arie begon zijn carrière als instrumentenmaker in Utrecht. Hij werd door iemand van NVV (vakbond) gevraagd om te solliciteren als technische man bij de metaalbewerkers bond van de NVV. Hij werd aangenomen met de belofte dat hij omgeschoold zou worden tot vakbond bestuurder. Aldus geschiedde. Hij werd bestuurder in op verschillende locaties in Nederland, in totaal verhuisde het gezin zes keer. Uiteindelijk werd hij voorzitter van de industriebond FNV totdat hij met pensioen ging. “Mijn kinderen vonden het niet altijd fijn om te moeten verhuizen, maar bij de vakbond had je geen keus. Zij bepaalden je standplaats. Een ander standplaats betekende wel altijd een promotie, maar als je niet wilde dan moest je vertrekken, dat was keihard”.
Arie:"Het is jammer dat het nu wat minder gaat op economisch gebied. Wij hebben alles zien groeien, de voorzieningen als de WW, WAO, AOW, huursubsidie. De generaties na ons zijn eraan gewend. Die vinden minderen moeilijk. Wij zijn gewoon vergeten te zeggen dat de bomen niet tot aan de hemel groeien. En wat is rijk. Hoewel het minder gaat wonen we nog in huizen waar veel mensen uit ontwikkelingslanden een moord voor zouden doen. Het is niet eerlijk verdeeld in de wereld. Ik ben socialist in hart en nieren en dat hoop ik nog lang te blijven. Gerechtigheid en samen delen zijn het belangrijkste in een maatschappij.” (TB)
Volkskrant, 31-12-2017
POSTUUM
ARIE GROENEVELT (1927-2017)
Niet roken, blauwe knoop: soberheid siert de vakbondsbestuurder, vond Arie Groenevelt. Met nasale stem en priemende blik streed hij voorde arbeider.
'Het gaat om de tegenmacht. Nog afgezien van de buitenproportionele inkomensverschillen.' Dat was voor Arie Groenevelt het wezenskenmerk van de vakbeweging, waarbinnen hij in de jaren zeventig het gezicht was van radicaal links. Zijn bril met zwart montuur, priemende blik en nasale stem waren zijn handelskenmerk. Op 24 december is Groenevelt gestorven, 90 jaar oud. Hij was getrouwd, heeft twee zoons en vier kleinkinderen.
Het was 1941 toen Groenevelt op zijn 14de begon te werken. In een elektrotechnische fabriek in Utrecht. Na de oorlog vocht hij in Nedrlands-Indië.Na terugkeer kwam hij begin jaren vijftig als 'bezoldigde' in dienst bij het sociaal-democratische Nederlands Verbond van Vakverenigingen, NVV, een voorloper van de FNV.
Mannen van de werkvloer, die de belangen van oud-collega's behartigden, dat was toen gewoon. 'Aan de echte top van de vakbeweging zaten altijd wel doorgeleerde types', legde Groenevelt in 2005 uit in een interview met de Volkskrant.
Niet roken, blauwe knoop (geen alcohol) hoorden voor hem bij de sobere levensstijl van een vakbondsbestuurder. Groenevelt klom op tot voorzitter en onder zijn leiding radicaliseerde de industriebond tot een brede, maatschappijkritische bond.
'Het kwam voort uit teleurstelling', zei Groenevelt. 'Teleurstelling over de verdeling van de exploderende welvaart in de jaren zestig en zeventig, de fabriekssluitingen en de massa-ontslagen, toen een nieuw fenomeen.'
Dat had alles te maken met de eerste gevolgen van de globalisering, waardoor economische sectoren in hun geheel ondervuur kwamen te liggen. 'Arbeiders kwamen na jaren trouwe dienst plots op straat te staan met weinig of niets', aldus Groenevelt. Dat tornde ook aan de macht van de industriebond, die juist op de massale werkplaatsen vrij gemakkelijk acties kon organiseren.
Onder zijn verantwoordelijkheid publiceerde de Industriebond FNV radicale notities waarin het kapitalisme werd afgewezen. Eind jaren zestig begon de doorbraak tussen de verzuilde organisaties en begon de samenwerking tussen NKV en NVV. In 1976 besloten ze tot een fusie. Het waren de hoogtijjaren van Groenevelt.
De economische crisis eind jaren zeventig dwong tot pragmatisme. Groenevelt steunde in 1982 het Akkoord van Wassenaar met werkgevers en het kabinet Lubbers 1. Dat akkoord was de basis voor het economisch herstel in de tweede helft van de jaren tachtig en werd de kiem voor het eigentijdse 'poldermodel'.
Groenevelt maakte dat niet in functie mee. In 1983 stapte hij op als voorzitter, 56 jaar oud. Geregeld liet hij nog van zich horen. Zo moest hij tot zijn laatste snik niets hebben van uitzendwerk of andere flexbanen.'Niet de uitzendkrachten worden daar beter van maar de bazen', vond hij. 'Zo'n Goldschmeding, de baas van Randstad, heeft nu 600 miljoen op de bank. Dan zijn de verhoudingen toch zoek?!'
Gijs Herderscheê
|
1927 - 2017 (90 jaar)
